Yönetimin, yönetim olmaktan kaynaklanan gücünü ve olanaklarını kullanarak makul beklentiyi karşılayabileceği, baskın kamu yararı olmadığı durumlarda, kamu görevlilerinin haklı beklentilerinin zedelenmemesi gerektiği kabul edilir.
KARARIN TAM METNİ:
Danıştay 2. Daire Başkanlığı
Esas No: 2020/2174
Karar No: 2023/563
Karar Tarihi: 21.02.2023
DAVANIN KONUSU: … PTT Merkez Müdürlüğünde koruma ve güvenlik görevlisi olarak görev yapmakta olan davacı tarafından, dağıtıcı olarak atanmasına ilişkin … günlü, … sayılı işlem ile bu işlemin dayanağı olan Posta ve Telgraf Teşkilatı Genel Müdürlüğü Personeli Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği'nin ''Özel güvenlik hizmeti alımı'' başlıklı Geçici 2. maddesinin iptali istemiyle dava açılmıştır.
YARGILAMA SÜRECİ:
Danıştay İkinci Dairesinin 09/11/2017 günlü, E:2016/6661, K:2017/6860 sayılı kararıyla; davalı idarenin bazı birimlerinde koruma ve güvenlik hizmetlerinin özel güvenlik şirketlerinden hizmet alımı yapılmak suretiyle sağlanacak olması nedeniyle hizmet alımı yapılacak illerde atıl durumda kalacak koruma ve güvenlik görevlisi personelinin öğrenim durumuna göre davalı idarenin diğer hizmet alanlarında ihtiyaç duyulan birimlerin memur ve dağıtıcı ihtiyacının giderilmesini teminen, dört yıllık ve daha üst düzeyde öğrenim durumu olanların memur, diğerlerinin ise dağıtıcı pozisyonlarına resen atanmaları yolunda getirilen dava konusu Yönetmelik hükmünde ve buna dayalı tesis edilen bireysel işlemde, hukuka ve hizmet gereklerine aykırılık görülmediği gerekçesiyle dava reddedilmiştir.
Anılan kararın davacı tarafından temyiz edilmesi üzerine Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca verilen 09/06/2020 günlü, E:2018/1733, K:2020/862 sayılı kararla; Daire kararının bozulmasına hükmedilmiştir.
DAVACININ İDDİALARI:
Dava konusu düzenleme ile hakkında tesis edilen dağıtıcı olarak atanmasına ilişkin işlemin hukuka ve mevzuata aykırı olduğu; 5434 sayılı Emekli sandığı Kanunu'na göre dağıtıcıların 55 yaşında emekli edildikleri, düzenlemenin haklı beklenti ilkesini ihlal ettiği, baskın kamu yararı olmadığı durumlarda kamu görevlilerinin haklı beklentilerinin zedelenmemesi gerektiği; düzenlemede lisans ve ön lisans mezunları arasında ayrım yapılmasının hukuka aykırı olduğu iddia edilmektedir.
DAVALININ SAVUNMASI:
Kurum'un artan güvenlik ihtiyacının karşılanması amacıyla 2013 yılından itibaren güvenlik hizmetleri tüm illerde özel güvenlik hizmeti satın alma yoluyla gerçekleştirildiğinden, fiilen görev yapmakta olan koruma ve güvenlik görevlisi personelin öğrenim durumları dikkate alınarak atamalarının yapıldığı; Posta ve Telefon Teşkilatı Genel Müdürlüğü Personeli Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği hükümlerine göre koruma ve güvenlik görevlisi ile dağıtıcının aynı grup (idari hizmetler grubu) içinde yer aldığı, memur olarak atanabilmek için en az 4 yıllık yüksekokul mezunu olmak gerektiği, bu kapsamda davacının tahsil durumu dikkate alınarak dağıtıcı olarak atanmasına ilişkin dava konusu işlemin tesis edildiği, davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ DÜŞÜNCESİ: Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 09/06/2020 günlü, E:2018/1733, K:2020/862 sayılı bozma kararına uyularak, davacının dağıtıcı olarak atanmasına ilişkin işlem ile işlemin dayanağı düzenlemenin iptaline karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.
DANIŞTAY SAVCISI: …
DÜŞÜNCESİ: 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49’uncu maddesinin 1’inci fıkrasında, temyiz incelemesi sonunda Danıştay’ın; görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması, hukuka aykırı karar verilmesi ve usul hükümlerine uyulmamış olunması, sebeplerinden dolayı incelenen kararı bozacağı; 4’üncü fıkrasında, mahkemenin bozmaya uymayarak eski kararında ısrar edebileceği; 6’ncı (son) fıkrasında da, Danıştay’ın ilk derece mahkemesi olarak baktığı davaların temyizen incelenmesinde de bu maddenin 4’üncü fıkrası hariç diğer fıkralarının kıyasen uygulanacağı hükme bağlandığından; ilk derece mahkemesi sıfatıyla bakılan davaların temyiz incelemesi sonucu ilgili dava daireleri kurulunca; usul veya esas bakımından yeninden bir araştırma, inceleme yapılmasını veya maddi ve hukuki olayın yeninden yorumlanmasını gerektirmeyecek şekilde verilen bozma kararlarına karşı, ilk kararı veren Danıştay dava dairesine “ısrar” hak ve yetkisi tanınmamıştır. Dolayısıyla, kararı bozulan Danıştay dava dairesinin bu tür bozma kararlarına uyması, yasa gereğidir.
Buna göre, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun; davacının temyiz isteminin kabulü ile Danıştay İkinci Dairesince verilen 09/11/2017 tarih ve E:2016/6661, K:2017/6860 sayılı kararın bozulması yönünde 09/06/2020 tarih ve E:2018/1733, K:2020/862 sayılı kararına uyularak, bozma gerekçeleri doğrultusunda davanın kabulü ile dava konusu işlemin iptali yolunda karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İkinci Dairesince; Dairemizin 09/11/2017 günlü, E:2016/6661, K:2017/6860 sayılı kararının, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 09/06/2020 günlü, E:2018/1733, K:2020/862 sayılı kararıyla bozulması üzerine bozma kararına uyularak, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği düşünüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY:
Davalı idare tarafından, koruma ve güvenlik hizmetlerinin hizmet satın alma yoluyla karşılanması üzerine bu unvanlı personelden dört yıllık yüksekokul mezunu olanlar memur statüsüne geçirilmişler, anılan eğitim şartı taşımayanlar ise dağıtıcı olarak atanmışlardır.
İki yıllık yüksekokul mezunu olan ve … PTT Merkez Müdürlüğünde sözleşmeli statüde koruma ve güvenlik görevlisi olarak görev yapan davacı da bu kapsamda … günlü, … sayılı işlem ile ... Merkez Müdürlüğü emrine dağıtıcı olarak atanmıştır.
Davacı dağıtıcı olarak atanmasına ilişkin işlem ile işlemin dayanağı Posta ve Telgraf Teşkilatı Genel Müdürlüğü Personeli Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği'ne 12/04/2012 tarihli, 28262 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Yönetmelik ile eklenen ''Özel güvenlik hizmeti alımı'' başlıklı Geçici 2. maddenin iptali istemiyle dava açmıştır.
Anılan Yönetmelik'in ismi 22/2/2014 tarihli, 28921 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan değişiklik ile Posta ve Telgraf Teşkilatı Anonim Şirketi Personeli Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği olarak değiştirilmiştir.
İLGİLİ MEVZUAT:
5434 sayılı Emekli Sandığı Kanunu'nun 40. maddesinde dağıtıcıların emeklilik yaşı 55 olarak belirlenmiştir.
10/07/2010 tarihli, 27637 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Posta ve Telgraf Teşkilatı Genel Müdürlüğü Personeli Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği'nin 22/02/2014 tarihli, 28921 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Yönetmelikle değişik Görev Grupları başlıklı 5. maddesinin 2. fıkrasının (d) bendinde idari hizmetler grubu 1) Veznedar, memur 2) Koruma ve Güvenlik Görevlisi 3) Dağıtıcı 4) Şoför olarak düzenlenmiş; anılan Yönetmeliğin 8. maddesinde, Görevde yükselme sınavına tabi olarak atanacaklarda aranacak özel şartlar belirlenmiş; memur pozisyonuna atanabilme şartları arasında, en az dört yıllık yüksekokul mezunu olmak şartına yer verilmiş; 21. maddesinde Yönetmeliğin 5. maddesinde belirtilen hizmet grupları arasındaki geçişlerin esasları belirlenmiş; buna göre, gruplar arası görevde yükselme niteliğindeki geçişler ve alt gruptan üst gruplara geçişlerin görevde yükselme eğitimi ve sınavına tabi olduğu ancak kuruluşta veya diğer kamu kurum ve kuruluşlarında daha önce bulunulan görevler ile bu görevlerle aynı düzey görevlere veya alt görevlere, görevde yükselme eğitimi ve sınavına tabi tutulmadan ve hizmet şartı aranmadan atama yapılabileceği, aynı görev grubunda kalmak kaydıyla, ilgili personelin isteği ve atanılacak kadro/pozisyonun gerektirdiği özellikleri taşıyanların, sınav yapılmaksızın aynı düzey veya alt görevlere atanabileceği düzenlenmiş; Özel güvenlik hizmet alımı başlıklı Geçici 2. maddesinde de, Kuruluşun güvenlik hizmetlerinin hizmet satın alma yoluyla teminine gidilmesi halinde açığa çıkacak olan koruma ve güvenlik personelinden öğrenim durumlarına göre dört yıllık ve daha üst düzeyde yüksek öğrenim mezunu olanların memur, diğerlerinin ise dağıtıcı pozisyonlarına resen atamalarının yapılacağı kurala bağlanmıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Anayasa Mahkemesinin muhtelif kararlarında belirtildiği üzere Hukuk devleti ilkesinin ön koşullarından olan hukuk güvenliği ile kişilerin hukuki güvenliğinin sağlanması amaçlanmıştır. Hukuk güvenliği ilkesi, hukuk normlarının öngörülebilir olmasını, bireylerin tüm eylem ve işlemlerinde devlete güven duyabilmesini, devletin de yasal düzenlemelerinde bu güven duygusunu zedeleyici yöntemlerden kaçınmasını gerekli kılar. Anayasa Mahkemesinin beklenen haklar bakımından yasa koyucuya yüklediği bu ödevin idare için de yapacağı düzenlemelerde aynen geçerli olacağı kuşkusuzdur.
Haklı beklenti, yönetimin ister taahhüt, isterse uzun süren bir uygulamasına güvenerek olsun, bireylerin çıkarlarına ya da lehlerine olan bir sonuca ulaşabileceklerini ümit etmeleri şeklinde tanımlanmıştır. Yönetimin, yönetim olmaktan kaynaklanan gücünü ve olanaklarını kullanarak makul beklentiyi karşılayabileceği, baskın kamu yararı olmadığı durumlarda, kamu görevlilerinin haklı beklentilerinin zedelenmemesi gerektiği kabul edilmektedir.
Yukarıda yer verilen açıklamalardan, davalı kurumda koruma ve güvenlik görevlisi olarak çalışan personelin işe girerken beklentisinin bu kadro ve pozisyona göre şekillendiği, buna göre, 65 yaşında emekli olacaklarını ümit ederek mesleğe başladıkları, çalışma dönemi içerisinde, dağıtıcılığa atanmaları sonucu ilgililerin başlangıçta öngöremedikleri 55 yaşında emekliye sevk edilme durumuyla karşılaştıkları anlaşılmaktadır.
Bu itibarla davalı idarenin ihtiyaç fazlası duruma düşen personel için mağduriyetlerine neden olmayacak şekilde, mevcut yasal düzenlemeler uyarınca bir çözüm üretmesi ve bu doğrultuda düzenleme yapması gerekirken, dava konusu Yönetmelik değişikliği ile kurumda görev yapan koruma ve güvenlik görevlilerinin istekleri dışında 55 yaşında emekliye sevk edilmeleri gereken dağıtıcılığa atanmaları yolunda getirilen kuralda ve buna dayalı tesis edilen işlemde hukuki güvenlik ve haklı beklenti ilkelerine uyarlık görülmemiştir.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının dağıtıcı olarak atanmasına ilişkin 02/05/2013 günlü, 4792 sayılı işlem ile bu işlemin dayanağı olan Posta ve Telgraf Teşkilatı Genel Müdürlüğü Personeli Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği'nin ''Özel güvenlik hizmeti alımı'' başlıklı Geçici 2. maddesinin İPTALİNE;
2. Aşağıda dökümü yapılan …-TL yargılama giderinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine, artan posta ücretinin kararın kesinleşmesinden sonra davacıya iadesine,
3. İşbu karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca belirlenen …-TL vekâlet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine;
4. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 (otuz) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere, 21/02/2023 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.