Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Kararda Hatalı Gerekçe Ve Eksik Soruşturma

ÖZET: Aracın kilometresinin düşürüldüğü iddiasında, hatalı gerekçe ve eksik soruşturma neticesinde kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilmesi kanuna aykırıdır.

KARARIN TAM METNİ:
Yargıtay 11. Ceza Dairesi
Esas No: 2022/1375
Karar No: 2023/19
Karar Tarihi: 09.01.2023

Malatya Cumhuriyet Başsavcılığının 19.11.2020 tarihli ve 2020/26474 Soruşturma, 2020/17709 Karar sayılı kovuşturmaya yer olmadığına dair kararına karşı yapılan itirazın reddine ilişkin mercii Malatya 1. Sulh Ceza Hakimliğinin 28.12.2020 tarihli ve 2020/5607 Değişik … sayılı kararının, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun (5271 sayılı Kanun) 271 inci maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca kesin nitelikte olması sebebiyle karar tarihi olan 28.12.2020’de kesinleştiği belirlenmiştir.

Adalet Bakanlığının, 5271 sayılı Kanun'un 309 uncu maddesinin birinci fıkrası uyarınca, 23.11.2021 tarihli ve 2021/991 sayılı evrakı ile kanun yararına bozma istemine istinaden düzenlenen, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının, 05.01.2022 tarihli ve KYB-2021/145545 sayılı Tebliğnamesi ile dava dosyası Daireye gönderilmekle, gereği düşünüldü:

I. İSTEM

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının, 05.01.2022 tarihli ve KYB-2021/145545 sayılı kanun yararına bozma isteminin;

“Malatya 1. Sulh Ceza Hâkimliğince, 20/10/2020 tarihli kovuşturmaya yer olmadığına dair karara karşı yapılan itirazın, aracın alım satımına, muayenesine ve servis kayıtlarına ilişkin evrakların getirilmesi ile kimin mülkiyetinde kaç kilometrede olduğunun tespiti yapılmadan eksik soruşturma ile karar verildiğinden bahisle, anılan eksiklikler giderildikten sonra itiraz hakkında karar verilmek üzere soruşturmanın genişletilmesine karar verilmesini müteakip, Malatya Cumhuriyet Başsavcılığınca söz konusu eksikliklere ilişkin herhangi bir soruşturma yapılmadan yeniden 19/11/2020 tarihli kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verildiği anlaşılmış ise de, Cumhuriyet savcılığı tarafından ilgili eksiklikler giderildikten sonra merciince önceki itirazla ilgili bir karar verilmesi gerektiği ve Malatya 1. Sulh Ceza Hâkimliği tarafından soruşturmanın genişletilmesine ilişkin bir önceki kesin karardaki eksikliklerin giderilmediği gözetilmeden, bu defa itiraz reddine karar verilmesinde isabet görülmemiştir.“

Şeklindeki gerekçeye dayandığı anlaşılmıştır.

II. GEREKÇE

1. 5271 sayılı Kanun‘un 160 ıncı maddesinin birinci ve ikinci fıkralarında; Cumhuriyet savcısının, ihbar veya başka bir suretle bir suçun işlendiği izlenimini veren bir hâli öğrenir öğrenmez kamu davasını açmaya yer olup olmadığına karar vermek üzere hemen işin gerçeğini araştırmaya başlayacağı, maddî gerçeğin araştırılması ve adil bir yargılamanın yapılabilmesi için, emrindeki adlî kolluk görevlileri marifetiyle, şüphelinin lehine ve aleyhine olan delilleri toplayarak muhafaza altına almakla ve şüphelinin haklarını korumakla yükümlü olduğu belirlenmiştir.
2. 5271 sayılı Kanun’un, “Kovuşturmaya yer olmadığına dair karar” başlıklı 172 nci maddesinin birinci fıkrası;

(1) Cumhuriyet savcısı, soruşturma evresi sonunda, kamu davasının açılması için yeterli şüphe oluşturacak delil elde edilememesi veya kovuşturma olanağının bulunmaması hâllerinde kovuşturmaya yer olmadığına karar verir. Bu karar, suçtan zarar gören ile önceden ifadesi alınmış veya sorguya çekilmiş şüpheliye bildirilir. Kararda itiraz …, süresi ve mercii gösterilir.

…\" şeklinde düzenlenmiştir.

3. 5271 sayılı Kanun’un, “Cumhuriyet savcısının kararına itiraz” başlıklı 173 üncü maddesinin inceleme konusu ile ilgili olan birinci, ikinci, üçüncü ve dördüncü fıkralarında;

“(1) Suçtan zarar gören, kovuşturmaya yer olmadığına dair kararın kendisine tebliğ edildiği tarihten itibaren onbeş gün içinde, bu kararı veren Cumhuriyet savcısının yargı çevresinde görev yaptığı ağır ceza mahkemesinin bulunduğu yerdeki sulh ceza hâkimliğine itiraz edebilir

(2) İtiraz dilekçesinde, kamu davasının açılmasını gerektirebilecek olaylar ve deliller belirtilir

(3)(Değişik: 18/6/2014-6545/71 md.) Sulh ceza hâkimliği, kararını vermek için soruşturmanın genişletilmesine gerek görür ise bu hususu açıkça belirtmek suretiyle, o yer Cumhuriyet başsavcılığından talepte bulunabilir; kamu davasının açılması için yeterli nedenler bulunmazsa, istemi gerekçeli olarak reddeder; itiraz edeni giderlere mahkûm eder ve dosyayı Cumhuriyet savcısına gönderir. Cumhuriyet savcısı, kararı itiraz edene ve şüpheliye bildirir.

(4) (Değişik: 25/5/2005 - 5353/26 md.) Sulh ceza hâkimliği istemi yerinde bulursa, Cumhuriyet savcısı iddianame düzenleyerek mahkemeye verir.

…“

Hükümleri yer almaktadır.

4. 5271 sayılı Kanun'da yer alan düzenlemelerden de görüleceği üzere; Cumhuriyet savcısı, suçun işlenip işlenmediğinin tespiti bakımından hemen işin gerçeğini araştırmaya başlamalı, toplanan delillerin suçun işlendiği hususunda yeterli şüphe oluşturduğu kanısına ulaştığında iddianame düzenleyerek kamu davası açmalı, aksi halde aynı Kanun’un 172 nci maddesi gereğince kovuşturma yapılmasına yer olmadığına dair karar vermelidir.
5. Kovuşturmaya yer olmadığına dair kararı itiraz üzerine inceleyen sulh ceza hakimliği, kamu davası açılması için yeterli delil bulunmaması durumunda itirazın reddine, yeterli delil bulunması durumunda itirazın kabulüne veya eksik soruşturma nedeniyle soruşturmanın genişletilmesine karar verebilecektir.
6. Bu kapsamda inceleme konusu soruşturma dosyası değerlendirildiğinde; şikâyetçinin, sahibinden.com isimli internet sitesinde, aracın herhangi bir kusuru bulunmadığına dair gördüğü ilan üzerine irtibata geçtiği şüphelilerden satın almış olduğu aracın kilometresinin düşürülmüş olduğunu iddia etmesi karşısında; öncelikle ilana ilişkin bilgilerin, gerekirse ilgili siteden de sorularak temin edilip incelenmesinden sonra, Sulh Ceza Hakimliğinin 16.11.2020 tarihli ve 2020/4914 Değişik … sayılı “soruşturmanın genişletilmesine“ dair kararında yer alan; “müştekinin beyanında belirttiği servis kayıtlarının getirtilip, kilometresinin ne zaman düşürüldüğünün tespit edilmesi\" yönündeki gerekçe de dikkate alınmak suretiyle, şikâyet dilekçesinde belirtilen “Baran Otomotiv‘e\" ilişkin servis kayıtlarının tamamının aslı ya da onaylı örneklerinin getirtilmesi, aracın kilometresinin düşürülüp düşürülmediğinin araştırılması, bu yönde bilgi edinilmesi durumunda hangi tarihte gerçekleştiği de belirlenerek, somut olayda dolandırıcılık suçunun unsurlarının bulunup bulunmadığının tespiti gerekirken; “…müştekinin servis kayıtlarını araç alım, satım öncesinde ve sonrasında temin edebileceği, şüphelilerin herhangi bir şekilde müştekinin denetim imkanını ortadan kaldırmadığı, TCK'nın 157 nci maddesinde belirtilen dolandırıcılık suçunun oluşması için müştekinin nitelikli yalan ile kandırılıp denetim imkanının da ortadan kaldırılması gerektiği… şüphelilerin üzerlerine atılı suçun yasal unsurlarının oluşmadığı…\" şeklindeki hatalı gerekçe ve eksik soruşturma neticesinde kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilmesi Kanun’a aykırı olup kanun yararına bozma talebi yerinde görülmüştür.

III. KARAR

1. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının kanun yararına bozma isteminin KABULÜNE,
2. Malatya 1. Sulh Ceza Hakimliğinin 28.12.2020 tarihli ve 2020/5607 Değişik … sayılı kararının 5271 sayılı Kanun’un 309 uncu maddesinin üçüncü fıkrası gereği, oy birliğiyle KANUN YARARINA BOZULMASINA,

5271 sayılı Kanun’un 309 uncu maddesinin dördüncü fıkrasının (a) bendi uyarınca gerekli işlemin yapılması için dava dosyasının, mahalline gönderilmek üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına TEVDİİNE, 09.01.2023 tarihinde karar verildi.