1973 yılında, 1740 sayılı Kanunla 521 sayılı Danıştay Kanunu’nda değişiklik yapılmış ve 1602 sayılı Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Kanunuyla Askeri Yüksek İdare Mahkemesi kurulmuş ve asker kişileri ilgilendiren ve askeri hizmete dair uyuşmazlıklar, bu mahkemenin görevine verilmişti.
Daha sonra ise, 16 Nisan 2017 gününde yapılan Anayasa Referandumuyla kabul edilen 6771 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasasında Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 17. maddesiyle Anayasaya eklenen geçici 21. maddenin “E” fıkrasıyla, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi, Askerî Yargıtay ve diğer askeri mahkemelerle birlikte kaldırılarak; görülmekte olan dosyalarından kanun yolu incelemesi aşamasında olanların, Danıştay’a; diğer dosyaların ise, idari yargı mercilerine dört ay içinde gönderilmesi kararlaştırılmıştır.
24.6.2021 gün ve 7329 sayılı Askeri Ceza Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 16. maddesiyle İdari Yargılama Usulü Kanununa eklenen 20/C maddesinde ise;
"1. Bu madde; Millî Savunma Bakanlığı kadrolarında çalışan kamu görevlileri ile 25/6/2019 tarihli ve 7179 sayılı Asker alma Kanunu kapsamında askerlik hizmetini yerine getiren yedek subaylar ve yedek astsubaylar ile erbaş ve erleri ilgilendiren ve askerî hizmete ilişkin idari işlem ve eylemlerden doğan uyuşmazlıklar hakkında uygulanır. (Ek cümle:30/6/2022-7415/8 md.) Bu uyuşmazlıkların çözümünde ilgilinin görev yaptığı yerin idari yargı yetkisi yönünden bağlı olduğu bölge idare mahkemesinin bulunduğu yerdeki idare mahkemesi yetkilidir.
2. Dava dilekçelerinde, 3’üncü maddenin ikinci fıkrasında sayılanlara ilaveten bu madde kapsamındakilerin sicili, varsa sınıfı ve rütbesi de gösterilir.
3. Dilekçeler ile davalara ilişkin her türlü evrak, 4’üncü maddede belirtilen yerlere ilaveten ilgili idari yargı merciine gönderilmek üzere en yakın amirlere verilebilir.
4. Savaş hâlinde yürütmenin durdurulmasına karar verilemez.
5. Olağanüstü hâller sebebiyle alınan tedbirlerin uygulanmasında görevlendirilenlerin naklen atanmalarına ilişkin iptal davalarında, yürütmenin durdurulmasına karar verilemez.
6. Yüksek Askerî Şûranın terfi işlemleri ile kadrosuzluk nedeniyle emekliye ayırma işlemleri hariç her türlü ilişik kesme kararlarına karşı yargı yolu açıktır."
Hükmü getirilerek asker kişileri ilgilendiren ve askeri hizmete dair uyuşmazlıkların görüm ve çözümünde asker kişinin görev yaptığı yerin idari yargı yetkisi yönünden bağlı olduğu bölge idare mahkemesinin bulunduğu yerdeki idare mahkemesinin yetkili olduğu düzenlenmiştir.
Bu tür uyuşmazlıklarda, uyuşmazlığın idari yargının görev alanına girebilmesi için, dava konusu işlem veya eylemin hem asker kişiyi ilgilendirmesi hem de askeri hizmete dair olması şartlarının birlikte gerçekleşmesi gerekmektedir. Yani dava konusu işlem veya eylem asker kişiyi ilgilendirse bile askeri hizmetle alakası yoksa uyuşmazlığın çözümü idari yargının görev alanına girmez.
İdari Yargılama Usulü Kanununun 4. maddesinde, dava ve savunma dilekçelerinin Danıştay veya ait olduğu mahkeme başkanlıklarına veya bunlara gönderilmek üzere idare veya vergi mahkemesi başkanlıklarına, idare veya vergi mahkemesi bulunmayan yerlerde büyükşehir belediyesi sınırları içerisinde kalıp kalmadığına bakılmaksızın asliye hukuk hakimliklerine veya yabancı memleketlerde Türk konsolosluklarına verilebileceği hükmüne yer verilmesine karşın, İdari Yargılama Usulü Kanununa eklenen 20/C maddesiyle, diğer idari uyuşmazlıklarda uygulanmayan bir uygulamaya yer verilerek dilekçeler ile davalara ilişkin her türlü evrakın ilgili idari yargı merciine gönderilmek üzere en yakın amirlere verilebileceği hükmüne yer verilmiştir.
Diğer yandan, bu tür davalarda idare mahkemelerinin, savaş halinde ve OHAL döneminde tesis edilen naklen atama işlemlerinde yürütmenin durdurulmasına karar veremeyeceği hükmü getirilerek yürütmenin durdurulması müessesine istisnai bir durum getirilmiştir. Ayrıca Yüksek Askerî Şûranın terfi işlemleri ile kadrosuzluk nedeniyle emekliye ayırma işlemlerine karşı da yargı yolu kapatılmıştır.
Hukukun her alanında uzman avukatlarımız tarafından yazılmış tüm hukuki makalelerimiz için:
Ankara YDA Center'da bulunan hukuk büromuz Dew Partners'te deneyimli, uzman avukatlarımız sizlere en doğru, çözüm odaklı hukuki desteği ve hukuk danışmanlığını sağlayacaktır. Anayasa Hukuku, İdare Hukuku, Ceza Hukuku, Medeni Hukuk, Kişi Hukuku, Aile Hukuku, Miras Hukuku, Eşya Hukuku, Borçlar Hukuku, Ticaret Hukuku, Ticari İşletme Hukuku, Şirketler Hukuku, Kıymetli Evrak Hukuku, Deniz Ticareti Hukuku, Nakliye (Taşımacılık) Hukuku, Sigorta Hukuku, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Hukuku, İcra ve İflas Hukuku, Vergi Hukuku, Fikri Mülkiyet Hukuku, Telif Hukuku, Patent Hukuku, Marka Hukuku, Uluslararası Hukuk, Ceza Muhakemesi Hukuku, İş Hukuku, Kamu Hukuku, Özel Hukuk, Askeri Hukuk gibi hukukun tüm alt dallarında Medeni Davalar: Boşanma davası, Nafaka davası, Velayet davası, Mal paylaşım davası, Miras davası, Tazminat davası, İcra ve İflas davaları
Ceza Davaları: Cezai yargılamalar, Ceza mahkemesi davaları
İş Davaları: İşçi-işveren davaları, İş kazası davaları, İşçi alacakları davaları
Ticari Davalar: Ticaret hukuku çerçevesindeki uyuşmazlıklar
İdari Davalar: İdare hukuku çerçevesindeki uyuşmazlıklar, İdari yargı davaları
Anayasa Davaları: Anayasa Mahkemesi'ne yapılan başvurular
Aile Davaları: Evlat edinme davaları, Evlilik birliğinin iptali davaları
İcra ve İflas Davaları: Alacak tahsili davaları
Gayrimenkul Davaları: Tapu iptali ve tescil davaları, Ecrimisil davaları
Tüketici Davaları: Tüketici haklarından kaynaklanan uyuşmazlıklar
Fikri Mülkiyet Davaları: Marka davaları, Patent davaları, Telif hakkı davaları
İdare Hukuku Davaları: Kamu kurumlarına karşı açılan davalara ilişkin uyuşmazlıklar davaları için
Dew Partners Ankara Hukuk Bürosu & Hukuki Danışmanlık ofisi her zaman yanınızda!