Toplumun temel hücresi olan ailenin devamı için aile fertlerinin birlikte yaşaması
önem arz etmektedir. Kanun koyucu da eşlerin birlikte yaşayacaklarını göz önünde
bulundurarak eşlerden birinin evlilik birliğinden doğan yükümlülüklerini yerine getirmemek
maksadıyla diğerini terk ettiğini bildirmesi halinde veya haklı bir neden olmaksızın ortak
konuta dönmemesi halinde diğer eşe terk sebebiyle boşanma davası açma imkanı tanımıştır.
Türk Medeni Kanunu 164. Maddesi;
“Eşlerden biri, evlilik birliğinden doğan yükümlülüklerini yerine getirmemek
maksadıyla diğerini terk ettiği veya haklı bir sebep olmadan ortak konuta dönmediği takdirde
ayrılık, en az altı ay sürmüş ve bu durum devam etmekte ve istem üzerine hâkim veya noter
tarafından yapılan ihtar sonuçsuz kalmış ise; terk edilen eş, boşanma davası açabilir.
Diğerini ortak konutu terk etmeye zorlayan veya haklı bir sebep olmaksızın ortak konuta
dönmesini engelleyen eş de terk etmiş sayılır.
Davaya hakkı olan eşin istemi üzerine hâkim veya noter, esası incelemeden yapacağı
ihtarda terk eden eşe iki ay içinde ortak konuta dönmesi gerektiği ve dönmemesi hâlinde
doğacak sonuçlar hakkında uyarıda bulunur. Bu ihtar gerektiğinde ilân yoluyla yapılır. Ancak,
boşanma davası açmak için belirli sürenin dördüncü ayı bitmedikçe ihtar isteminde
bulunulamaz ve ihtardan sonra iki ay geçmedikçe dava açılamaz.” şeklinde düzenlenmiştir.
Evlilik kurumu, eşlere bir takım yükümlülükler yüklemektedir. Eşler, evlilik birliğinin
mutluluğunu elbirliğiyle sağlamak ve çocukların bakımına, eğitimine ve gözetimine beraberce
özen göstermekle yükümlüdürler. Ayrıca eşler birlikte yaşamak, birbirine sadık kalmak,
birlikteliğin giderlerine birlikte katlanmakla yükümlüdürler. Eşlerden birisinin bu ve benzeri
yükümlülükleri yerine getirmemek maksadıyla diğer eşi terk etmesi halinde, terk edilen eş
boşanma davası açabilir. Bu durumda terk eden eşin haklı bir sebebi olmaması gerekmektedir.
Örneğin kocanın askere gitmesi sebebiyle evinden ayrı kalması halinde terk sebebiyle
boşanma davası açılamayacaktır. Boşanma davası açılabilmesi için terkin üzerinden en az 6 ay
geçmiş olması ve bu süre içerisinde terk eden eşe, 2 ay içerisinde geri dönmesi için ihtarda
bulunulması gerekmektedir. Bu ihtar, terk tarihinden itibaren en erken 4 ay sonra
çekilebilecektir. Mahkeme veya noter vasıtasıyla çekilen ihtar sonucunda da geri dönmeyen
eşe terk sebebiyle boşanma davası açılabilecektir.
Burada önemli olan hususlardan bir tanesi dön ihtarında bulunulan eşin dönebileceği
bir evi olması gerekmektedir. Örnek vermek gerekirse kocanın karısını evden kovması halinde
kadın, geri gelmek istemesine rağmen buna kocanın izin vermemesi ve hatta diğer eşe şiddet
uygulaması halinde ihtarın bir önemi olmayacaktır. Aynı şekilde terk eden eşin döneceği evin
hazır olması ve manevi yönden bağımsız olması gerekmektedir. Manevi bağımsızlıktan kasıt,
eşlerin birlikte huzur içerisinde rahat bir şekilde yaşayabilecekleri ev anlamına gelmektedir.
Örneğin terk edilen eş, anne, baba, kardeşleriyle birlikte yaşıyorsa bu ev manevi olarak
bağımsız değildir.
Bahsedilen şartların gerçekleşmesi halinde terk sebebiyle boşanma davası
açılabilecektir. Açılan davada mahkeme yapacağı yargılama sonucunda eşlerin bir araya gelme ihtimalini göz önünde bulundurarak ayrılma kararı verebilir. Mahkeme eşlerin bir araya
gelmeyeceği kanaatine vardığı takdirde ise eşlerin boşanmasına karar verecektir.
Yukarıda terk nedeniyle boşanma konusu genel itibariyle açıklanmış olup bu hususlar
somut olaya göre değişkenlik gösterebilmektedir. Bu nedenle hak kaybına uğramamak
açısından avukat danışmanlığında hukuki sürecin yürütülmesi faydalı ve doğru olacaktır.